Złudzenia optyczne pozwalają dowiedzieć się, w jaki sposób nasz mózg postrzega otaczające nas środowisko. O badaniach nad złudzeniem optycznym zwanym „wodospad” możemy przeczytać w najnowszym numerze „Neuron”.
Złudzenia optyczne
Złudzenia optyczne nie tylko bawią i pozwalają oszukać wzrok, ale również pomagają poznać pracę naszego układu wzrokowego. Jedną z najbardziej znanych iluzji wzrokowych jest efekt wodospadu.
Wystarczy dość długi czas wpatrywać się w spadającą wodę, a następnie przenieść wzrok na nieruchomy kamień znajdujący się gdzieś obok. Odniesiemy wrażenie jakby kamień poruszał się do góry.
Jedna z hipotez wyjaśniających to zjawisko zakładała zmęczenie lub adaptację pewnych struktur w mózgu, jednak dokładne podstawy neurofizjologiczne iluzji nie były znane. Wcześniejsze badania aktywacji mózgu wskazywały na wyższą aktywację układu wzrokowego w chwili „odczuwania” złudzenia i zmniejszenie aktywacji po wygaśnięciu iluzji.
Doświadczenia
Alexander C. Huk z Department of Psychology na Stanford University w Kalifornii wraz ze współpracownikami przeprowadził doświadczenia, których wyniki pomogą naukowcom udowodnić tę hipotezę.
Po pierwsze odkryli, że aktywność neuronalna związana z iluzją nie jest bezpośrednio zależna od percepcji samego bodźca – poruszającej się w dół wody. Pobudzenie struktur mózgowych wydaje się zależeć od uwagi osoby badanej. Kiedy osobie oglądającej wodospad zakłóci się tę czynność, to aktywność badanych struktur zmaleje.
Ponadto naukowcy dowiedli, że złudzenie jest spowodowane adaptacją pewnej grupy neuronów na skutek długotrwałego lub powtarzającego się bodźca wzrokowego. Kiedy długi czas patrzymy na wodospad, neurony odpowiedzialne za percepcję ruchu w dół adaptują się i stają mniej wrażliwe na bodźce. Kiedy następnie popatrzymy na nieruchomą skałę, neurony odpowiedzialne za percepcję ruchu w górę będą relatywnie bardziej aktywne i stąd wrażenie, że nieruchoma skała porusza się do góry.
Odkrycie neuronalnych podstaw złudzenia „wodospadu” nie tylko wyjaśnia tę ciekawą iluzję wzrokową, ale również pozwala nam uchylić rąbka tajemnicy mechanizmów, którymi mózg posługuje się w percepcji ruchu. Jak podkreśla autor eksperymentu, percepcja nie zawsze musi iść w parze z pobudzeniem neuronów – może być wynikiem w różnicy pobudzenia pomiędzy różnymi obszarami mózgu.
Ogólnie mega ciekawe są te różnego rodzaju złudzenia wzrokowe. A serio, jest ich trochę. Lubię czytać takie ciekawostki. Czekam na więcej! Widzę, że strona dopiero się rozwija, ale już ją polubiłem. pozdro!